Trouwen in de kerk: alles over het kerkelijk huwelijk

Willen jij en je liefje het allerliefste trouwen in de kerk? Dan moet je bij Girls of honour zijn! Wij hebben alles wat je over het kerkelijk huwelijk weten moet voor je op een rij gezet.

De kerk is een wel heel bijzondere trouwlocatie. Er zit namelijk zoveel meer achter dan alleen het jawoord geven en is daarom voor velen een spirituele aangelegenheid. Bij het trouwen in de kerk zijn er een aantal dingen waar je rekening mee moet houden. Zoals de kerkelijke stroming, het burgerlijk huwelijk en de typische gebruiken. Lees dit artikel goed door als jullie binnenkort in de kerk trouwen, hij zit namelijk boordevol handige weetjes.

Eerst het gemeentehuis in, dan naar de kerk

In Nederland zijn kerk en staat gescheiden, daarom is het kerkelijk en burgerlijk huwelijk niet met elkaar verbonden. Wil je dus ook trouwen voor God, dan doe je dat in de kerk. Maar wel pas nadat je elkaar het jawoord hebt gegeven in het gemeentehuis. De burgerlijke ceremonie hoort volgens de Nederlandse wet namelijk altijd eerst.

De kerkelijke inzegening draait om God. Trouwen in de kerk is namelijk gebaseerd op het idee dat een relatie niet alleen bestaat uit man en vrouw, maar dat God daar ook bij hoort. In de Bijbel staat dat ‘een drievoudig snoer moeilijk te breken is’. In de trouwdienst laat je aan God en aan de mensen zien dat je voor altijd bij elkaar blijft, totdat de doodt jullie scheidt.

De verschillende kerkelijke stromingen

In Nederland heb je verschillende kerkelijke stromingen en bij iedere stroming ziet het kerkelijk huwelijk er anders uit. Elke stroming komt namelijk met eigen gebruiken en voorwaarden waaraan jullie als echtpaar moeten voldoen. Hieronder lichten we de verschillende stromingen en hun gebruiken uit.

Trouwen in een katholieke kerk

Het huwelijk is enorm belangrijk binnen de katholieke kerk. Zo behoort het tot één van deze zeven sacramenten, zeven handelingen waardoor de mens dichterbij God komt. Tijdens de kerkelijke voltrekking is de priester die het huwelijk voltrekt ook de kerkelijke getuige. De trouwringen zegent hij met wijwater en na het zeggen van de trouwgeloften schuift het echtpaar de trouwringen aan de linkerhand. Hierna worden ze nogmaals gezegend en mogen ze de heilige communie ontvangen. Het grootste verschil met het protestantse huwelijk is dat het katholieke huwelijk officieel alleen door de paus of de dood ontbonden kan worden. Gelukkig zijn er verschillende redenen, zoals overspel, die tot een nietigverklaring kunnen leiden.

Binnen de katholieke kerk is het homohuwelijk officieel verboden. Toch zijn er steeds meer priesters die zich daar tegen keren en het homohuwelijk wel willen inzegenen.

Trouwen in een protestantse kerk

Binnen de protestantse kerk bestaan het kerkelijk huwelijk uit een ‘huwelijksinzegening’. Daarbij spreekt de dominee of voorganger een zegening over het huwelijk uit. De huwelijksvoltrekking ‘laten’ ze daarbij aan de overheid over. Dat tenzij de dominee ook benoemd is tot ambtenaar van de burgerlijke stand. Zo wordt voor de inzegening van het huwelijk een aparte kerkdienst gehouden, want hij valt meestal buiten de reguliere kerkdiensten. En ook bij de protestantse kerk doet het echtpaar een belofte aan elkaar, waarna de inzegening plaatsvindt en ze een trouwbijbel, een speciale huwelijksuitgave van de bijbel, overhandigd krijgen.

Een gemengd huwelijk

Een gemengd huwelijk is tussen twee partners met een andere religieuze achtergrond. Denk bijvoorbeeld aan het huwelijk tussen een christen en een moslim. Daarentegen is een oecumenisch huwelijk gesloten tussen twee partners met een andere christelijke achtergrond. Alhoewel gemengde huwelijken vroeger echt een no-go waren, komt het nu steeds vaker voor. En zijn ook steeds meer kerken daar meegaand in. De meeste kerken geven daarbij voorkeur een oecumenisch huwelijk, omdat ze geloven dat daar meer overeenkomsten zijn dan bij een gemengd huwelijk.

Kerkelijk trouwen als je niet gelovig bent

Is je partner niet gelovig, maar wil je toch een kerkelijk huwelijk? Dan wordt het trouwen in de kerk een stuk moeilijker. Veel kerken zijn namelijk minder meegaand als één van de partners niet gelovig is. Omdat dit per dominee en priester verschilt, is het belangrijk dit vooraf bij de desbetreffende kerk na te vragen. Ze kunnen je zelf wat meer over de voorwaarden vertellen. In steeds meer kerken kun je ook trouwen als je allebei niet gelovig bent. Er zal dan geen sprake van een kerkelijke inzegening zijn, maar gewoon een standaard ceremonie.

Voorbereiding op het trouwen in de kerk

Wanneer je aangesloten bent bij een kerkgenootschap, is het gemakkelijk om voor een dominee of pastoor uit jouw thuisgemeente te kiezen. Maar ook een gastdominee of gastpriester kan uitgekozen worden. Vooraf heb je altijd een aantal gesprekken met de dominee of priester, waarbij je bespreekt waarom jullie willen trouwen in de kerk.

Samen met de dominee of pastoor spreken wordt er in de protestantse kerk besproken hoe er verder vorm wordt gegeven aan de dienst. Zo kan er bijvoorbeeld nog een korte speech worden gegeven door een dierbare, worden bij een kerkelijk huwelijk vaak de ringen in de kerk gewisseld in plaats van in het gemeentehuis, is er altijd een moment wanneer de trouwbijbel wordt overhandigd en wordt het huwelijk ingezegend.

Kerkelijke trouwlocaties

Ben je van plan om in je eigen kerk te trouwen? Dan hoef je gelukkig niet op zoek naar de perfecte trouwlocatie. Doe je het toch liever in een andere kerk, bijvoorbeeld omdat die in een andere stijl gebouwd is, dan is het belangrijk dat je op tijd op zoek gaat naar de juiste plek. Bespreek daarbij altijd met je eigen dominee of priester dat jullie in een andere kerk willen trouwen en waarom. Ga daarnaast ook het gesprek met de andere kerk aan, daar wilt de dominee of priester graag nader kennis met jullie maken. Daarnaast vragen zij naar jullie beweegredenen. Bovendien kan een katholiek kerkelijk huwelijk alleen in een andere katholieke kerk voltrokken worden. Voor een protestants huwelijk maakt dat vaak niet heel veel uit.

De kosten van het trouwen in de kerk

Het trouwen in je eigen kerk kan meestal gratis. Daarbij vraagt je eigen priester of dominee niet om een vergoeding. Wil je versiering of andere toevoegingen aan de kerk hebben, zul je die op moeten nemen in je trouwbegroting. En als je graag in een andere kerk wilt trouwen, houdt dan rekening met kosten tussen € 100,- en € 600,-. Omdat er in veel kerken geen ruimte is voor het trouwfeest, komen daar de kosten van de locatie van je trouwfeest bovenop. Een extra kostenpost om rekening mee te houden zijn de drukkosten van de liturgie. Die komen namelijk bovenop de kosten van de kerk.

Weetjes over trouwen in de kerk

Benieuwd naar de gebruiken tijdens het kerkelijk huwelijk? We hebben ze hieronder op een rij gezet.

• Getuigen: In de katholieke kerk trouwt het echtpaar samen met één of twee getuigen. Dat mogen dan vrienden of familieleden zijn. En in de protestantse kerk zijn er meestal geen getuigen.
• Zitplaatsen: In de kerk zit de bruid aan de linkerkant en de bruidegom rechts. Ook de familie van de bruid neemt daarom links plaats en de familie van de bruidegom aan de rechterkant.
• Ringen: Veel echtparen kiezen ervoor de ringen niet bij de gemeente uit te wisselen, maar in de kerk. En wist je dat de trouwringen in de katholieke kerk altijd aan de linkerhand gedragen worden?
• Trouwbelofte: Voor de kerkelijke inzegening wordt altijd een trouwgelofte gezegd. Die komt meestal overeen met de volgende bekende belofte: ‘ik beloof je trouw te blijven in goede en kwade dagen, in armoede en rijkdom, in ziekte en gezondheid. Ik wil je liefhebben en waarderen al de dagen van mijn leven.’